Το άγνωστο άγνωστο

Ένα μικρούλι κειμενάκι για ένα τοσοδούλι βιβλιαράκι που όμως δεν είναι διαμαντάκι! Το βασικό θέμα είναι η ιδέα του άγνωστου άγνωστου. Αυτό που ξέρουμε ότι υπάρχει αλλά δεν το έχουμε διαβάσει, δει, επισκεφτεί είναι το γνωστό άγνωστο. Αυτό που δεν ξέρουμε καν ότι υπάρχει και άρα δεν το έχουμε διαβάσει κ.λπ. είναι το άγνωστο άγνωστο.  Και το όλο θέμα του είναι ότι αυτό το εντελώς άγνωστο το βρίσκεις μόνο σε βιβλιοπωλεία και όχι στο ίντερνετ. Πιο ιντερνετοαρνητικός κι από μένα, ενώ θέλοντας να τονίσει το επιχείρημά του κάπως υπερβάλει. 

Το τυχαίο στο βιβλιοπωλείο ισχύει και εξαρτάται και από το χώρο και τους υπαλλήλους και από το χρόνο, τη διάθεση και το χρήμα. Στην έκθεση βιβλίου στο Ζάππειο, έχοντας περιορισμένο χρόνο στη διάθεσή μου, πέρναγα γρήγορα από τους πάγκους και σταματούσα μόνο σε ό,τι μου τράβαγε το μάτι. Έτσι αγόρασα αυτό το μικρούλι του Forsyth. Είναι μέρος σειράς, τώρα μελετάμε το νούμερο 11, οπότε όλα μαζί ήταν τόσο χαριτωμένα και φτηνά που χωρίς σκέψη αγόρασα τρία. Άρα το καλό βιβλιοπωλείο που παινεύει μπορεί και να είναι και οποιοδήποτε άλλο μέρος για να κάνεις την ανακάλυψή σου.

Στο βιβλιοπωλείο, λοιπόν, λέει, ότι θα βρεις το κάτι παραπάνω από αυτό που θα ζητήσεις και μπορείς και να το κρίνεις μόνο απ’ το εξώφυλλό του. Και βέβαια μπορείς. Και μόνο από το πόσο χρόνο και κόπο ξόδεψαν κάποιοι γραφίστες, σχεδιαστές, συγγραφείς, εκδότες για να το φτιάξουν είναι λογικό να θεωρούμε ότι σίγουρα μας δίνει κάποια στοιχεία για το εσωτερικό του. Μια φίλη συγγραφέας έγραψε ένα ιστορικό μυθιστόρημα για τη Βενετία του 16ου αιώνα. Στο εξώφυλλο διάλεξε να μπει ο πίνακας του Τιτσιάνο Πορτραίτο του Αριόστο, γιατί και η όλη υπόθεση κάπως σχετιζόταν με τον πίνακα. Όταν ήρθε η ώρα για την έκδοση με το μαλακό εξώφυλλο, ο εκδοτικός χωρίς να τη ρωτήσει άλλαξε τον τίτλο του βιβλίου και το εξώφυλλο και αντικατέστησε τον πίνακα με μία γυναικεία μορφή με εντυπωσιακά ρούχα εποχής. Αυτό άλλαξε τα πάντα. Η πρόθεση της συγγραφέως εξαφανίστηκε και τη θέση της πήρε η πρόβλεψη του εκδοτικού για μεγαλύτερο κέρδος. Ναι, οι φραμπαλάδες στην κοπέλα θα πουλούσαν περισσότερο από τον μουσάτο τύπο με το μπλε μανίκι!

Ο Forsyth κάπου μέσα στις 20 σελίδες προλαβαίνει να μιλήσει και για τη βιβλιομαντεία, Sortes Homericae και Sortes Vigilianae ονόμαζαν οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τη διαδικασία κατά την οποία άνοιγαν τυχαία Όμηρο ή Βιργίλιο και ο πρώτος στίχος που έβρισκαν θα προέβλεπε και τη μοίρα τους. Ωραίο και σίγουρο. Είναι σαν αυτό που κάνει ο Γιαννακόπουλος στο Εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη που κάθε πρώτη μέρα του χρόνου κάνει περίπου το ίδιο.  

Μιλάει για καλό βιβλιοπωλείο και για την τέχνη του βιβλιοπώλη να μην έχει κακά βιβλία προς πώληση. Ε, τώρα! Ποια είναι τα κακά βιβλία, one man’s trash is another man’s treasure δε λένε; Άρα για τον Mark το καλό βιβλιοπωλείο είναι μικρό και επιλεκτικό. Δεν είμαι σίγουρη ότι συμφωνώ. Προτιμώ σίγουρα τα μικρά με την έννοια του ανεξάρτητου και όχι της αλυσίδας και με την αίσθηση του coziness που έχουν, αλλά μου καλαρέσουν και τα μεγάλα βιβλιοπωλεία που χάνεσαι.

Γενικώς προσπαθεί να κάνει χιούμορ αλλά τα πάει πολύ άσχημα, άκομψα και άβολα. Κάποιες φορές δεν είμαι εντελώς σίγουρη αν είναι λίγο κακή η μετάφραση ή κακός ο συγγραφέας. Μικρό, γρήγορο, μία κούπα τσάι θέλει, ευχάριστο, με καλά στοιχεία αλλά και εξυπνακίστικο, λίγο απόλυτο και ξερολίστικο. Μόνο μία συμβουλή του θα κρατήσω, το να μην μένουμε κολλημένοι στους συγγραφείς που ξέρουμε κι εμπιστευόμαστε και να δοκιμάζουμε καινούργια πράγματα. Μέχρι εκεί.