Monday, 1 November 2021

50 αποχρώσεις βιβλιοφιλίας από τον Daniel Gray

Το Scribbles in the Margins είναι ένα πολύ ελκυστικό αισθητικά βιβλίο, με ωραίο χαρτί και σε βολικό μικρό σχήμα. Είναι από τα βιβλία που είναι δίπλα στο ταμείο και τα αγοράζεις επειδή περιμένεις στην ουρά και βαρέθηκες και αρχίζεις να ξεφυλλίζεις ό,τι σου βάλουν εκεί μπροστά και μια και το συγκεκριμένο είναι και χαριτωμένο και μιλάει και για βιβλία και νόμιζες ότι θα είναι και φτηνό, ε, αδύνατο να αντισταθείς.  

Ξεκινάει με το θέμα των αφιερώσεων σε χρησιμοποιημένα βιβλία. Πράγματι υπάρχει μία συγκίνηση όταν διαβάζεις αφιερώσεις και αναπόφευκτα αναρωτιέσαι τι έγινε, αν κράτησε ο έρωτας, αν διαβάστηκε το βιβλίο από τον παραλήπτη και πώς και γιατί κατέληξε σε μαγαζί με μεταχειρισμένα. Εκεί, λοιπόν, που ο κουτσομπόλης αναγνώστης γύρευε μια ιστορία γραμμένη από το συγγραφέα, βρίσκει δωράκι και μια δεύτερη. Οι αφιερώσεις των ίδιων των συγγραφέων από την άλλη, δεν είναι τόσο ενδιαφέρουσες, απλώς συνήθως επιβεβαιώνουν την υποψία ότι κι αυτοί έχουν γονείς, παιδιά, φίλους.

Περιγράφει το πώς άλλαξαν οι συνήθειες του τι θα δείξει κανείς στο σαλόνι του σπιτιού του και πως παλιότερα οι πορσελάνες και η τηλεόραση ήταν οι πρωταγωνιστές ενώ τώρα η βιβλιοθήκη του σαλονιού σου δείχνει το ποιος είσαι ή είναι τρόπος να προβληθείς και να κοκορευτείς. Πάντως, λέει, ως επισκέπτης μπορείς εύκολα από τη βιβλιοθήκη του άλλου να αποφασίσεις αν θα γίνετε φίλοι, εραστές ή αν χάνεις το χρόνο σου. Βγαίνει πάλι λίγο ο σνομπισμός που έχω παρατηρήσει και σε άλλα τέτοιου τύπου βιβλία. Παρ’ όλα αυτά, ομολογώ πως κι εγώ θα χαζέψω τις βιβλιοθήκες φίλων και γνωστών αλλά ελπίζω ότι δεν θα κρίνω το μέλλον της σχέσης μας τόσο απλοϊκά κι απόλυτα.

Ακολουθούν αγαπημένα αλλά και αδιάφορα θέματα, αφού κάπως πρέπει να φτάσει κι ο κ. Gray τα πενήντα! Οι σελιδοδείκτες, η ανάγνωση στο κρεβάτι στο τέλος της μέρας, η χαρά της δημοτικής βιβλιοθήκης ή του μεγάλου βιβλιοπωλείου. Το να διαβάζεις σε καφέ, μπαρ, παμπ, ουρά στο ΚΕΠ (δεν το λέει ακριβώς έτσι), στο μετρό. Η συγκίνηση της ανακάλυψης ενός καινούργιου αγαπημένου συγγραφέα. Το βιβλίο που βρίσκεις τυχαία στο ξενοδοχείο των διακοπών ή ο μεγάλος προβληματισμός για το διακοποβιβλίο που θα πακετάρεις. Επίσης, η ιδέα του φλερτ με ένα καινούργιο βιβλίο όπου το εξώφυλλο είναι η πρώτη ματιά και αν αυτό πάει καλά πάμε στο οπισθόφυλλο που είναι η πρώτη κουβεντούλα.

Αναφέρεται στην εντύπωση που δίνουμε στους άλλους ανάλογα με το βιβλίο που διαβάζουμε αλλά και στην κρυφή ματιά που ρίχνουμε να δούμε τι βιβλίο διαβάζει ο διπλανός μας. Η αλήθεια είναι πως αν κάποιος διαβάζει τον Οδυσσέα του Joyce μπροστά μου, ένα θαυμασμό θα τον νιώσω κι εγώ, αλλά ποιος ξέρει αν εκείνος υποφέρει εκεί που εγώ τον ζηλεύω σιωπηλά. Επίσης είναι και αφορμή γνωριμίας ή καμακιού ο σχολιασμός του βιβλίου του απέναντι στο μετρό. 

Μιλάει για τους τυχαίους λεκέδες που αφήνουμε σε βιβλία και τις αναμνήσεις που αυτοί δημιουργούν σαν σελίδες προσωπικού ημερολογίου. Πρόσφατα διάβασα ένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη της μαμάς μου και στους δυο τρεις λεκέδες, μάλλον από κάποιο φαγητό, στάθηκα παραπάνω και πρόσθεσα και κάνα δυο δικούς μου από δάκρυα φτιαγμένους. Τώρα που το σκέφτομαι, διόλου απίθανο οι λεκέδες να προέρχονταν από κάποιον άλλον αναγνώστη, αλλά αυτό καμία σημασία δεν έχει.

Περιγράφει σαν γλυκιά ανάμνηση τη μυρωδιά που έχουν μικρά, κρυμμένα παλαιοβιβλιοπωλεία (καμιά φορά αυτή είναι ανυπόφορη), ή τον ευγενή βιβλιοπώλη που δεν σε ενοχλεί παρά μόνο αν τον ρωτήσεις κάτι (πολύ συχνά μου έχει τύχει να είναι αντιπαθητικός μισάνθρωπος που πράγματι δεν σε ενοχλεί αρκεί να φύγεις γρήγορα). Μία ρομαντική παρουσίαση της ανοργανωσιάς αυτών των μαγαζιών και της essence της μούχλας αυτών και των βιβλίων. Όλοι μας έχουμε σνιφάρει ένα βιβλίο εδώ κι εκεί αλλά όχι κι έτσι. Ναι, το βιβλίο αγγίζει πολλές αισθήσεις αλλά με κάποιο μέτρο.

Το βιβλίο που σε κάνει να κλαις ή να γελάς ή το αριστούργημα που ποτέ δεν διάβασες και προσποιείσαι ή το αριστούργημα που διάβασες αλλά ανάθεμα κι αν κατάλαβες τι έλεγε και πάλι προσποιείσαι. Ή το βιβλίο με το οποίο όλοι έχουν ξετρελαθεί αλλά εσύ το βρίσκεις κακό και δεν φοβάσαι να το πεις σε όποια παρέα σταθείς γιατί είσαι σίγουρη πως έχεις δίκιο. Παρόμοια κατηγορία και το βιβλίο που συστήνεις σε φίλο ή του το παίρνεις δώρο και η αμήχανη στιγμή που τα γούστα σας δεν συμφωνούν.  

Περιγράφει την αγωνία του αναγνώστη που περιμένει να βγει το επόμενο βιβλίο μιας σειράς ή απλώς το επόμενο του αγαπημένου του συγγραφέα. Θα ξεχάσω εγώ την ανυπομονησία που είχα για κάθε βιβλίο του Χάρι Πότερ; Εκεί κάπου τέλη Αυγούστου αρχές Σεπτέμβρη έτοιμη ήμουν κι εγώ να πάω να περιμένω τα μεσάνυχτα έξω από το βιβλιοπωλείο μαζί με τόσους άλλους φαν.   

Πολύ καλό για δωράκι σε κάποιον που ξέρουμε ότι διαβάζει πολύ. Ευχάριστο, γρήγορο, εύκολο. Αλλά! Πιάνει πολλά θέματα πολύ γενικά και επιφανειακά και τους δίνει την ίδια έκταση με άλλα που δεν χρειάζονταν τόση. Επίσης εννοείται πως με τα περισσότερα θέματα έχουν ασχοληθεί και πολλά άλλα βιβλία (βλ. το θέμα των δύο αντιτύπων σε περίπτωση συγκατοίκησης μας είχε απασχολήσει στο κείμενο για το Ex Libris) και εννοείται ότι έχει το πρόβλημα που έχουν όλα τα βιβλία αυτού του είδους, κάποιον ελιτισμό και μία αυθαίρετη υπόθεση πως όλοι έχουν χρήματα να αγοράζουν συνεχώς βιβλία. Η θέση του είναι όντως κοντά στο ταμείο προς την έξοδο μαζί με άλλα τέτοιου τύπου βιβλία όπως 50 τρόποι να διακοσμήσεις το μπάνιο σου ή 20 γρήγορες λύσεις για τους πιο επίμονους λεκέδες. Εντάξει, ίσως το παράκανα αλλά πέρα από το όμορφο εξώφυλλο, και μερικά εξυπνογραμμένα κείμενα, δεν αξίζει πολλά. Μήπως όλα αυτά που θέλει να μας πει τα λέει καλύτερα το I will judge you by your bookshelf; (spoiler για επόμενο κείμενο που έρχεται!) 

No comments:

Post a Comment